Q. චිත්ත වීථියේ කුමන සිතක සිට ද සිතුවිලි පහළ වීම පටන් ගන්නේ සහ අවසන් වන්නේ?
අරමුණක් සහිත චිත්ත වීථියක උදාහරණයක් දැක්විය හැකි නම් වඩාත් පැහැදිලි වෙතැ'යි සිතමි...
A. # පළමු චිත්ත වීථිය (චක්ෂුර්ද්වාරික අතිමහන්තාරම්මණ වීථිය) ඇසුරෙන් කතා කරන්නේ නම් හා සිතුවිලි ලෙස අදහස් කරන්නේ චෛතසික නම්:
රූපය (වර්ණ සටහන) ගැටීමටත් පෙර පැවති භවාංග සිතෙහි ද චෛතසික ඇත.
[අරමුණ වශයෙන්, එම භවංග සිතෙහි අතීත භවයේ මරණාසන්නයේ දී සිතට වැටහුණු කර්මය - කර්ම නිමිත්ත - ගති නිමිත්ත යන තුනෙන් එකක් අරමුණු කරමින් තවත් එවැනි ම සිතක්/සිත් ද වෙනත් අරමුණක් නොමැති සෑම විටක ම ඇති වේ.]
# සිතුවිලි ලෙස අදහස් කරන්නේ (අරමුණ පිළිබඳව) වෙනත් සිත් (පහළ වීම) නම්:
1. වර්ණ සටහන් මාත්රය හෝ පළමු වරට ගන්නේ/දකින්නේ චක්ඛුවිඤ්ඤාණය බැවින්, එය පළමු ම සිත්/සිත (සිතුවිලි/සිතුවිල්ල) පහළ වීම ලෙස කිව යුතුය. (නමුදු, එයින් අරමුණ පිළිබදව දැනුම සම්පූර්ණ නොවේ.)
එතැන් සිට ඉදිරියට සිත් පහළ වීම සිදුවන අතර, (වීථියේ) සිත් පහළ වීම නතර/අවසන් වනුයේ තදාලම්බන (තදාරම්මණ) සිතෙනි (සිත් දෙකෙනි).
[අරමුණ පිළිබඳව හොඳින් ම සිත් පහළ කරවනුයේ ජවන (ජවන්/කර්ම) සිත්වලිනි.]
# සිතුවිලි ලෙස අදහස් කරන්නේ (අරමුණ පිළිබඳව) වෙනත් සිත් (පහළ වීම) නම්:
2. වර්ණ සටහන් මාත්රය පිළිබඳව විස්තරාත්මක මනෝද්වාර වීථි (අනුබන්ධක මනෝද්වාර වීථි) කිහිපයක් (මතභේද ඇතත්, සාමාන්යයෙන් 3ක්) ඇති විය යුතුය.
[තදාලම්බන (තදාරම්මණ) සිතටත් (සිත් දෙකටත්) පසුව, එම චක්ෂුර්ද්වාර වීථියෙන් ගන්නා ලද අතීත රූපය/අරමුණ ම ගනිමින් අනුබන්ධක මනෝද්වාර වීථි (තවත් මනොද්වාර වීථි කිහිපයක්) ඇතිවීම මින් අදහස් කෙරේ.]