Q. එක් කථාවක් මම අහල තියෙනවා සතුන් මරා බිලි පූජා කරන බමුණෙක් ගැන. මතක විදිහට මේ වගේ.
මේ බමුණා බුදු රජාණන් වහන්සේට කියනවා බිලිපූජා කරන සතුන් ස්වර්ගයට යනවා කියල. එතකොට බුදු රජාණන් වහන්සේ බමුණා ගෙන් විමසනවා බමුණාගේ හිතවත් අයත් ස්වර්ගයට යනවාට කැමතිද කියල. බමුනා ඔව් කිව්වහම බුදු රජාණන් වහන්සේ විමසනවා එහෙමනම් තමන්ගේ හිතවත් අයත් ඒ විදිහට බිලි දෙන්නේ නැත්තේ ඇයි කියල. ඊට පස්සේ බුදු රජාණන් වහන්සේ පැහැදිලි කරලා දෙනවා ඒ බිලි පූජා හරසුන්, නිරර්ථක , අකුසල ක්රියා බව. මේ කථාවට මූලාශ්රයක් දක්වන්න පුළුවන් ද ?
A. කණගාටුයි - ඇත්තට ම අපි දන්නේ නම් නැහැ. ඔබේ මතකය නිවැරදි ම යැයි කිව නොහැකි බැවින්, නිශ්චිත නමක් / ගමක් / තැනක් (වැනි මූලපදයක් - keyword) ලබා දෙන්නේ නම් සොයා බැලිය හැකියි.
ඔබ ලබා දී ඇති ඉඟි අනුව සොයා බැලීමක් කරනු ලැබුවා, සොයාගත නොහැකි වූ නිසාවෙනි මූලපදයක් ඉල්වා සිටියේ - මෙය “නිශ්චිත” මූලපදයක් නොමැතිව සොයා ගැනීමට අපහසුයි.
කෙසේ වෙතත්, බුදුදහම, අනුවණ යාග - හෝම - බලි - බිලි පූජාදිය මුළුමනින් ම ප්රතික්ෂේප කරන බව සැවොම පාහේ දන්නා කරුණකි.